maandag 28 augustus 2017

Een 'nieuwe Koran': voor kinderen én volwassenen

Abdulwahid van Bommel is nauwelijks echt bekomen van het grote project in zes delen, de Masnawi van Djalaluddin Roemi, of er is van de nieuwe serie van vier delen al een mooi en groot uitgegeven boek verschenen: De Koran. Uitleg voor kinderen. Ruim 400 bladzijden, stevig papier, mooi gebonden en vooral erg mooi, zij het sober geïllustreerd.
In dit eerste deel (gemikt wordt op kinderen van 10/11 die het zelf lezen) wordt vooral het leven van Mohammed en enkele andere profeten besproken,vooral Adam, Moah, Hoed en Abraham.
Voor deze kleine inleiding concentreer ik op de sectie over Ahraham/Ibrahiem, 208-244.
Allereerst de titel: De zoektocht naar Allah. Niet dat Abraham een land en een volk 'kreeg', niet het geloof in de Ene, maar de zoektocht, het nadenken van Abraham, de onmogelijkheid van die afgodsbeelden als machthebbers, en vooral het nachtelijk visioen, dat breed wordt uitgewerkt.

Op blz. 224, na de beschrijving van de god die niet verdwijnt als maan, zon en sterren, komt dan de vraag: Was Ibrahiem zelf Jood, christen of moslim? Nee, zegt de Koran, hij is een mens die zich echt overgaf. Hij was geen moslim omdat hij van een bepaald volk was, omdat zijn ouders dat waren of omdat hij zichzelf zo noemde. Hij was een 'moslim' in de betekenis  van een 'mens die zich volledig aan Allah had gegeven.
Kort, maar prachtig universele betekenis. De grote oecumene is voor Van Bommel niet dat de grote religies bij elkaar komen, maar dat de mens de muren niet hoeft te zien omdat het wezenlijke er is: dat een mens vertrouwelijk omgaat met de God waaraan men zich helemaal kan geven.
Van Bommel verbindt dit met de term hanief, door hem vertaald als Godszoeker. De negatieve mogelijkheid van 'heiden' laat hij nu maar even weg.
Het wrede offeren van een kind (ook al ging het uiteindelijk niet door) laat van Bommel in dit boek helemaal achterwege, ook al is het komende week Offerfeest. Zoiets raars hoeven kinderen (nog) niet te horen. maar wel krijgt Ismail een belangrijke functie in het verhaal: want zo worden sommige verhalen, als het bouwen en gebruiken van de Ka'ba juist wel vanuit het perspectief van de jongen Ismail verteld (in de appendix met Koran-nummers wordt wel verwezen naar 37:100-101, Ibrahiem is bereid zijn zoon te offeren en wordt daarvan vrijgesteld).
Een groot aantal van de 'korte soera's' wordt vrij vertaald en summier uitgelegd. De 'Meester/Koning van de dag van het oordeel' yaum ad-dien wordt mild weergegeven als Meester van de beloofde dag..
Niet alleen voor kinderen is dit een prachtig boek! Dank je, Abdulwahid!