woensdag 22 februari 2017

Rechtsgeleid of rechtgeleid?


Ik kreeg een vraag over het gebruik van het woord recht(s)geleid. Hieronder een antwoord
Het woord rechtsgeleid is helemaal fout. Het zou betekenen dat wij 'door rechts geleid worden'.
Rechtgeleid is dus goed, maar het is een raar woord. In de grote 'dikke' Van Dale, het grootste woordenboek van het Nederlands komt het niet eens voor!  De rechtgeleide kaliefen is een uitdrukking die al heel lang bestaat in kringen van Islamkenners, maar rechtgeleid wordt bijna nergens anders voor gebruikt. In het Arabisch heten deze vier (Abu Bakr, Omar, Otyhman en Ali) de  khulafa ar-rashidun
In de Koran komt het woord rashid 4x voor:
eenmaal in 11:78 waar gesproken wordt over een rajulun rashidun, Leemhuis vertaalt als verstandig man.  (De wanhopige Lut biedt zijn dochters aan mensen van Sodom aan in plaats van de gasten en zegt dan: Is er onder jullie geen verstandig man?
11:87 De mensen van Sjoe'aib vinden zijn boodschap maar raar. Zij willen hun goden niet verlaten en zeggen tegen hem: Jij bent toch de zachtmoedige, de verstandige.
11:97 gaat het over Farao/Fir'aun: het bevel van Fir'aun was niet verstandig.
18:17 hier wordt gesproken over een waliyun murshidun, Leemhuis vertaalt met: een helper die de weg wijst. Waliyun is hier helper (begeleider/voogd, gids) en murshid (afgeleid van rashid) als wegwijzend.
In de studies over hadith heet de tijd van de sahabat en van de vier 'rechtgeleide kaliefen' een gouden tijd, waarin mensen zich lieten leiden en geen fouten maakten. Het is duidelijk een anti-sji'itische term van de soennieten, want die vinden dat 'Ali meteen de opvolger van Mohammed had moeten worden. Van de vier rechtgeleide kaliefen moet vooral Uthman het ontgelden: hij is (net als Umar en Ali) vermoord. In zijn geval vooral omdat hij corrupt was en zijn familieleden overal voortrok. Zo rechtgeleid waren ze dus ook weer niet allemaal!
Hieronder een bord met de andere helden: een bord met de namen van God en Mohammed. Daarnaast Mohammeds dochter Fatima, haar man Ali en hun kinderen Hasan en Husain.