woensdag 27 januari 2016

De Paus van Utrecht

Utrecht heeft een paushuis. Het ligt aan een romantisch straatje met de naam Pausdam. De stad had ooit dus een paus! Adriaan Floriszoon Boeyens werd op 9 januari 1522 gekozen. Hij was topambtenaar van Karel V, die invloed zocht in Rome (niet lang kreeg: in 1528 plunderde zijn leger de stad Rome!). Na wat schandalen rond renaissance pausen wilde men in Rome ook wel iets anders. Adriaan VI deed er even over om in Rome aan te komen: pas in augustus kwam hij aan vanuit Spanje en stierf ruim een jaar later, in september 1523. Hij was zuinig, sober en streng. Het pausenboek van John Julius Norwich schrijft over hem dat hij leefde als een monnik. Courtisanes en 'schandknaapjes' verdwenen uit het Vaticaan en zijn enige huishoudelijke staf was een Vlaamse huishoudster. Kunst was niet aan hem besteed, ook al benoemde hij de (latere) Utrechter Jan van Scorel tot opvolger van Rafael voor beheer van de kunstschatten.

Hier staat hij in de late winterzon van Utrecht voor het stadspaleis dat hij heeft laten bouwen voor zijn oude dag. Hij was bij de keizer in Spanje en elders, en heeft nooit in het gebouw gewoond.
Het Vaticaan leefde van de verkoop van allerlei ambten en dat wilde hij dus veranderen, maar het gebeurde helemaal niet. Hij was te kort in het ambt en de tegenwerking in Rome te groot. Overigens was een van de rijkste kardinalen daar de ambten(prebenden)-verzamelaar Willem van Enckevoirt, waarover mijn docent kerkgeschiedenis Wim Munier zoveel heeft geschreven.
Maar wij hebben ons toch even onder zijn zegen geplaatst en daar is hij dan toch weer terug in Utrecht!